* ΝΑΞΟΣ *

Ένα πρωί που ο αέρας στην Χώρα ξερίζωνε μάντρες και η θερμοκρασία ήταν φθινοπωρινή, είπαμε να ρίξουμε το μπάνιο της ημέρας και να ανέβουμε κατά το κάστρο για μεσαιωνική βόλτα.

Πήραμε τον δρόμο για τα ψηλά και κάναμε και καλή αρχή γιατί με το που φτάσαμε στο Παραπόρτι, ακούσαμε ένα ωραίο πιάνο που προβάριζε την μουσική βραδιά με φεγγάρι. Έτσι είναι τα κάστρα, μουσικές, καντηλέρια και φραμπαλάδες κι απέξω ο φτωχός χωρικός να γράφει ποιήματα για την πυργοδέσποινα, στο διάλειμμα από την αξίνα.

Για να μην ξεχνάμε όμως και την ιστορία ή τον μύθο, το κάστρο το έφτιαξε ο Μάρκος Σανούδος ο Ενετός, ο οποίος ήρθε με τον αέρα του στη Νάξο, και όχι μόνο. Έφτιαξε λοιπόν το κονάκι του ψηλά, μακριά από την θάλασσα, διότι στα παράλια έκανε γιουρούσια ο Τζακ Σπάροου προτού βέβαια γίνει ταινία. Ανέβασε την καστρόπορτα, έβαλε και τους βιγλάτορες να κόβουν κίνηση και από καιρού εις καιρόν πάταγε βουλοκέρι σε κανένα φιρμάνι για να δικαιολογεί τον μισθό του.

Στην βόλτα μας τώρα, μόλις περάσαμε την Τρανή Πόρτα, εμείς και κάτι ξένοι γιατί τα πλήθη λιάζονταν στον Άγιο Προκόπη, μπήκαμε στον πύργο Δελλαρόκα Μπαρότσι, με τα οικόσημά του φαρδιά πλατιά στο υπέρθυρο. Στην υποδοχή, ευγενέστατοι αρμόδιοι μας τρατάρισαν λικέρ κίτρο και μας έδειξαν τα κατατόπια. Θέα κατευθείαν στη θάλασσα και αφ΄ υψηλού για να ανοίγει και το μάτι. Ύστερα, τι σκαλιστοί καθρέφτες, τι δαντέλες βενετσιάνικες και περίτεχνες ντουλάπες, τι τραπεζάκια από τριανταφυλλιά, και βαριά κατσαρολικά.

Ωραία η ζωή εδώ πάνω, μπερεκετατζίδικη, από ταράτσες και κελάρια άλλο τίποτα. Βέβαια οι τοίχοι σηκώνονται θεόρατοι και τα παράθυρα, παραθυράκια. Είναι η εποχή που τα κουρσάρικα λυμαίνονται το Αιγαίο, μετατρέποντας τις Κυκλάδες σε προορισμό. Τώρα αν στον κύριο πειρατή συνυπολογίσετε την σιδερόφρακτη γκαρνταρόμπα και τους κορσέδες με τα εκατόν σαρανταπέντε κορδόνια δεν είναι και να ζηλεύετε το δουκάτο. Όμως κράτησε κοντά εκατόν πενήντα χρόνια ώσπου ο σουλτάνος έβγαλε εισιτήριο στον Μπαρμπαρόσα και πάνε τα μεγαλεία διότι ως γνωστόν ο Χαϊρεντίν δεν πάτησε το πόδι του στο νησί για βεγγέρα.

Ευτυχώς όμως επιβίωσε στους αιώνες ο φτωχός χωρικός, ο οποίος αφότου η πυργοδέσποινα απέπλευσε για την Βενετιά, παρουσίασε μεγάλη έφεση στην τυροκομία κάνοντας έτσι την γραβιέρα Νάξου ΠΟΠ και το νησί διάσημο. 

Χαρά Γιαννοπούλου

* ΚΟΥΦΟΝΗΣΙ *

                                                                   

Το Κουφονήσι ανήκει στην κατηγορία των Κυκλάδων που ταξιδεύεις νύχτα για να κερδίσεις την μέρα, οπότε η αποβίβαση γίνεται όταν το νησί κοιμάται. Στο λιμάνι λοιπόν μπαίνετε με φεγγάρι και νυχοπατώντας για να μην ταράξετε την πανίδα του νησιού, έναν σκύλο δηλαδή στο καλώς ήρθατε και τον γρύλλο που το πάει μέχρι τα χαράματα.

Εδώ η νύχτα έχει την ομορφιά της γιατί το στερέωμα είναι ορατό με γυμνό μάτι, ό, τι χρειάζεται για να μετρήσετε τα αστέρια μέχρι τελικής πτώσης. Ένα, δύο, τρία και μπαίνετε σε πεδίο διαλογισμού. Αυτό είναι κιόλας το μυστικό του νησιού, μια διαπιστωμένη γη της επαγγελίας για καλοκαίρι με όλη του την ζάχαρη.

Το πρωί, η Χώρα ξυπνάει σαν την γάτα, δηλαδή ναι μεν, αλλά μπορεί και να το μετανιώσει και τα παντζούρια να κρατήσουν λίγο ακόμα. Άλλωστε δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας. O ήλιος θα σηκωθεί κατά την ρουτίνα του και η θάλασσα θα κάνει το τέμπο της, εδώ δεν είναι για να μετράτε τις ώρες, μόνο τα κύματα.

Στo μεταξύ, στης Σοφίας, τα αβγά ρίχνονται στο τηγάνι και κάτω από την ψάθα μπαίνουν τα μεγάλα ερωτήματα, Ιταλίδα ή Άμμος. Απόμερα ή πάνω στο χωριό. Περί παραλίας το δίλημμα, αλλά μην φανταστείτε, η διαφορά παίζεται σε τόνους γαλάζιου, λευκού. Σε αυτά τα νερά θα ξαναβαφτιστείτε, το τρικολόρο του μπλε είναι παραπάνω από ό, τι έχετε κατά νου. Ακόμα και τα κυκλαδίτικα μποφόρ δεν είναι αρκετά για να ταράξουν την τριχρωμία. Μόνο ένα αλέρτ βγαίνει πού και πού για τις ομπρέλες, που συνήθως εντοπίζονται στην παρακείμενη Νάξο.

Το παίρνετε λοιπόν με το πόδι για την Ιταλίδα με σκοπό να σιγοψηθείτε κι ας γράφει η νιβέα πενήντα, οι καλές συνήθειες δεν κόβονται. Αν έχετε πάρει και καμιά τραγανή πιτούλα από τον φούρνο της Χώρας δεν τα μαζεύετε με τίποτα από την παραλία. Το νησί δεν τραβάει το καλοκαίρι από τα μαλλιά, αφήνει να πέσει ο ήλιος με το πάσο του και μετά ανάβει τα φώτα να γλυκάνει τα στενά.

Βόλτα στα σοκάκια λοιπόν, απογεματάκι και μάλλον ο Άη Γιώργης θα έχει γάμο, ίσως ακούτε κιόλας τα βιολιά της νύφης. Φαίνονται οι οργανοπαίκτες και μια ιδέα από τα λουλούδια της. Αν νικήσετε την περιέργεια, η περίσταση είναι βέβαια πειρασμός, και συνεχίσετε, θα κάνετε τον κύκλο της Χώρας και πριν το πάρετε είδηση θα ακούσετε στον πολιούχο το η δε γυνή. Μόλις αντιληφθήκατε ότι το χωριό είναι μια σταλιά γι΄ αυτό και δεν ευδοκιμούν εδώ οι μεγάλες φούριες. Ρήματα όπως τρέχω, επιταχύνω, επισπεύδω τείνουν να διαγραφούν από την βιβλιογραφία του νησιού.

Όλα είναι μαζεμένα γύρω σας. Ο Μύλος για τον καφέ, το Σχολείο για τα ποτά, το Καρνάγιο για τα ρακόμελα και η Στροφή για το καλύτερο σουβλάκι στο χέρι. Έτσι έχουν τα πράγματα στο Κουφονήσι, τη μέρα μεσοπέλαγα αρμενίζω και το βράδυ να γλεντάς δεν είναι κρίμα και να παίζεις με το κύμα.

Όσο για τον γυρισμό, υπολογίστε στα μποφόρ του Αιγαίου για κανένα απαγορευτικό απόπλου αν και η ναυσιπλοΐα δεν καταλαβαίνει από τέτοια. Όμως μην χάσετε την ελπίδα, η επίκληση στον μάγο του νησιού μπορεί να σας δώσει μια προοπτική. 

Χαρά Γιαννοπούλου